Nifer y bobl sydd newydd gael eu hardystio â nam difrifol ar eu golwg ac amhariad ar eu golwg, yn ôl achos a bwrdd iechyd

Defnyddir Llawfer safonol yn y tabl hwn: [c] = gwybodaeth gyfrinachol, [t] = cyfanswm.

Gwerthoedd data	Disgrifiad o’r data	Achos yr ardystio	Blwyddyn	Ardal
830 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2018-19	Cymru
192 [t]	Nifer	Glawcoma	2012-13	Cymru
17.3 [t]	Canran	Glawcoma	2022-23	Cymru
759 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2015-16	Cymru
876 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2023-24	Cymru
818 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2022-23	Cymru
16.2 [t]	Canran	Glawcoma	2014-15	Cymru
16.0 [t]	Canran	Glawcoma	2021-22	Cymru
7.4 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2015-16	Cymru
5.5 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2024-25	Cymru
74.6 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2014-15	Cymru
6.2 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2017-18	Cymru
17.2 [t]	Canran	Glawcoma	2024-25	Cymru
750 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2017-18	Cymru
85 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2022-23	Cymru
16.2 [t]	Canran	Glawcoma	2013-14	Cymru
17.6 [t]	Canran	Glawcoma	2016-17	Cymru
17.3 [t]	Canran	Glawcoma	2020-21	Cymru
18.6 [t]	Canran	Glawcoma	2023-24	Cymru
7.2 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2014-15	Cymru
7.3 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2019-20	Cymru
6.8 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2023-24	Cymru
68.7 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2017-18	Cymru
6.0 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2021-22	Cymru
98 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2015-16	Cymru
210 [t]	Nifer	Glawcoma	2018-19	Cymru
70.3 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2013-14	Cymru
219 [t]	Nifer	Glawcoma	2016-17	Cymru
95 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2018-19	Cymru
69.4 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2012-13	Cymru
165 [t]	Nifer	Glawcoma	2020-21	Cymru
81 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2016-17	Cymru
65.1 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2023-24	Cymru
15.5 [t]	Canran	Glawcoma	2012-13	Cymru
98 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2012-13	Cymru
15.1 [t]	Canran	Glawcoma	2015-16	Cymru
89 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2021-22	Cymru
17.8 [t]	Canran	Glawcoma	2019-20	Cymru
86 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2014-15	Cymru
70.8 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2015-16	Cymru
7.5 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2012-13	Cymru
7.6 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2013-14	Cymru
6.0 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2016-17	Cymru
6.3 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2018-19	Cymru
5.8 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2020-21	Cymru
5.6 [t]	Canran	Clefyd llygaid diabetig	2022-23	Cymru
68.4 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2022-23	Cymru
810 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2024-25	Cymru
66.1 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2016-17	Cymru
179 [t]	Nifer	Glawcoma	2014-15	Cymru
66.9 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2019-20	Cymru
85 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2017-18	Cymru
69.2 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2018-19	Cymru
190 [t]	Nifer	Glawcoma	2013-14	Cymru
68.8 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2020-21	Cymru
814 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2019-20	Cymru
84 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2024-25	Cymru
109 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2023-24	Cymru
222 [t]	Nifer	Glawcoma	2021-22	Cymru
191 [t]	Nifer	Glawcoma	2015-16	Cymru
230 [t]	Nifer	Glawcoma	2017-18	Cymru
66.2 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2021-22	Cymru
734 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2012-13	Cymru
577 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2020-21	Cymru
691 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2016-17	Cymru
243 [t]	Nifer	Glawcoma	2022-23	Cymru
697 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2014-15	Cymru
252 [t]	Nifer	Glawcoma	2024-25	Cymru
287 [t]	Nifer	Glawcoma	2023-24	Cymru
63.2 [t]	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2024-25	Cymru
692 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2013-14	Cymru
816 [t]	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2021-22	Cymru
114 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2019-20	Cymru
95 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2013-14	Cymru
58 [t]	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2020-21	Cymru
258 [t]	Nifer	Glawcoma	2019-20	Cymru
17.9 [t]	Canran	Glawcoma	2017-18	Cymru
15.0 [t]	Canran	Glawcoma	2018-19	Cymru
73	Nifer	Glawcoma	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
69.5	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
54	Nifer	Glawcoma	2023-24	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
168	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
19	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
54	Nifer	Glawcoma	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
55	Nifer	Glawcoma	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
64.5	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2021-22	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
69.2	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
174	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2015-16	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
60.4	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
184	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
59.6	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
21	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2016-17	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
232	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2012-13	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
41	Nifer	Glawcoma	2020-21	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
22	Nifer	Clefyd llygaid diabetig	2017-18	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
70.3	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2019-20	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
45	Nifer	Glawcoma	2014-15	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
215	Nifer	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2024-25	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
68.1	Canran	Dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran	2013-14	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
49	Nifer	Glawcoma	2018-19	Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr

Yn dangos 1 i 100 o 624 rhes

Page 1 of 7

Prif wybodaeth

• Diweddariad mwyaf diweddar: 30 Medi 2025
• Disgwylir y diweddariad nesaf: Medi 2026
• Dynodiad: Ystadegau swyddogol
• Darparwr data 1: Ysbyty Llygaid Moorfields
• Ffynhonnell y data 1: Dim ffynhonnell benodol gan ddarparwr y data
• Darparwr data 2: Partneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru
• Ffynhonnell y data 2: Ffurflen Tystysgrif Nam ar y Golwg
• Cyfnod amser dan sylw: Ebrill 2012 i Mawrth 2025

Nodiadau data

Trosolwg

• Crynodeb o’r set ddata a newidynnau:

  Mae'r set ddata hon yn dangos nifer a chanran y bobl sydd newydd eu hardystio fel rhai ag amhariad difrifol ar y golwg neu amhariad ar y golwg gyda thystysgrif amhariad ar y golwg (CVI), ac mae'n canolbwyntio ar dri phrif achos amhariad ar y golwg: dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran, glawcoma a chlefyd diabetig y llygaid.

  Mae Gwasanaethau Offthalmig Cyffredinol Cymru (WGOS) 3 yn galluogi cleifion, a fyddai'n elwa ar gymhorthion optegol ac anoptegol, yn ogystal â chymorth a chyngor adsefydlu cyfannol (gan gynnwys cofrestru amhariad ar eu golwg), i gael mynediad at wasanaeth golwg gwan yn eu man preswylio neu'n agos ato. Mae WGOS 3 hefyd yn cynnwys Tystysgrif Amhariad ar y Golwg (CVI).

  Mae'r data yn cael eu dadansoddi yn ôl yr achos a ddewiswyd dros yr amhariad ar y golwg, bwrdd iechyd, a blwyddyn ariannol. Mae ardystio yn broses ffurfiol sy'n nodi unigolion â cholled golwg sylweddol a allai fod yn gymwys i gael cymorth ychwanegol. Mae'r set ddata yn rhoi mewnwelediad i brif achosion ardystiadau newydd ar draws gwahanol fyrddau iechyd a thros amser.

• Cyfrifo neu gasglu data:

  Ar gyfer 2023-24 ymlaen, caiff data eu hechdynnu o'r system golwg gwan a gynhelir gan Bartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru ac sy'n seiliedig ar ddata a gesglir o ffurflen Tystysgrif Amhariad ar y Golwg gan y Bartneriaeth. Darparwyd y data sy'n cwmpasu cyfnodau hyd at 2022-23 gan Ysbyty Llygaid Moorfields ac fe'u hechdynnwyd o'r Gronfa Ddata ar gyfer Data Epidemiolegol ar Dystysgrifau Amhariad ar y Golwg (DEVICE). Mae'r niferoedd yn seiliedig ar breswylwyr Cymru sydd newydd eu hardystio ar ffurflenni Cymraeg a Saesneg. Ar ôl i Bartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru gymryd drosodd yr ymarfer casglu data o 2023-24 ymlaen, mae data ar gyfer preswylwyr Cymru sydd wedi'u hardystio yn Lloegr yn cael eu darparu ar wahân gan Ysbyty Llygaid Moorfields. Dim ond unigolion uwchlaw trothwyon oedran ar gyfer cyflyrau penodol sy'n cael eu cynnwys yn y niferoedd: y rhai 12 oed a hŷn ar gyfer clefyd diabetig y llygaid, y rhai 40 oed a hŷn ar gyfer glawcoma, a'r rhai 65 oed a hŷn ar gyfer dirywiad macwlaidd sy'n gysylltiedig ag oedran. Ar gyfer pob bwrdd iechyd a Chymru yn gyffredinol, cyfrifir niferoedd yr ardystiadau ar gyfer pob achos ochr yn ochr â chanrannau sy'n cynrychioli cyfran yr holl ardystiadau yn yr ardal gyfatebol.

• Ansawdd ystadegol:

  Ar gyfer pob achos, mae'r niferoedd yn cynnwys colli golwg oherwydd pob achos fel y prif achos, neu os nad oes prif achos yna fel achos cyfrannol, a allai arwain at unigolion yn cael eu cyfrif eto o dan gyflyrau eraill os oes mwy nag un achos cyfrannol. Er mwyn diogelu cyfrinachedd, mae niferoedd llai na phump wedi'u hatal, ac mae ataliad eilaidd wedi'i gymhwyso lle bo angen i atal datgeliad drwy dynnu. Mae'r data ar gyfer y flwyddyn ddiweddaraf yn eithrio preswylwyr Cymru sydd wedi'u hardystio yn Lloegr. Mae hyn oherwydd bod y data hyn yn cael eu darparu gan Ysbyty Llygaid Moorfields yn ddiweddarach yn y flwyddyn ac felly, bydd y data ar gyfer y flwyddyn ddiweddaraf yn cael eu diweddaru i gynnwys preswylwyr Cymru sydd wedi'u hardystio yn Lloegr yn y cyhoeddiad nesaf. Ar 1 Ebrill 2019, symudodd y cyfrifoldeb am wasanaeth iechyd preswylwyr Pen-y-bont ar Ogwr o Abertawe Bro Morgannwg i Gwm Taf. Newidiodd enwau'r byrddau iechyd hefyd: Daeth Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf yn Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, a daeth Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg yn Fwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe. Gweler yr adran dolenni gwe am ddatganiadau swyddogol.

• Adroddiadau cysylltiedig:
  • Ystadegau Gofal Llygaid
  • Adroddiad ansawdd

Cyhoeddwyd gan

• Sefydliad: Llywodraeth Cymru
• E-bost cysylltu: ystadegau.iechyd@llyw.cymru

Metadata

Ni chaiff y metadata ar gyfer y set ddata hon ei gynnwys pan fyddwch yn lawrlwytho’r data. Gallwch lawrlwytho hwn ar wahân. Mae hyn yn cynnwys yr holl wybodaeth o dab ‘Am y set ddata hon’.