Arolwg Blynyddol o'r Boblogaeth - Gallu siarad Cymraeg yn ôl oedran, rhyw a blwyddyn

Defnyddir Llawfer safonol yn y tabl hwn: [a] = cyfartaledd, [r] = diwygiedig, [t] = cyfanswm, [u] = dibynadwyedd isel.

Dewisiadau gweld

Hidlwyr

Disgrifiad o’r data ( o 2 wedi'u dewis2 dewis y mae modd eu dewis)

Siaradwyr Cymraeg ( o 3 wedi'u dewis3 dewis y mae modd eu dewis)

Oedran ( o 8 wedi'u dewis8 dewis y mae modd eu dewis)

Rhyw ( o 3 wedi'u dewis3 dewis y mae modd eu dewis)

Blwyddyn ( o 85 wedi'u dewis85 dewis y mae modd eu dewis)


Gwerthoedd dataDisgrifiad o’r dataSiaradwyr CymraegOedranRhywBlwyddyn
524,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2009
357,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2021
619,100 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2017
526,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2009
352,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
356,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2021
652,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2021
621,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2017
580,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2013
529,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2010
501,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2006
494,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2004
350,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2023
347,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2021
658,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2023
654,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2021
639,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2019
623,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2018
603,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2015
583,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2014
551,100 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2012
531,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2010
508,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2007
502,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2006
498,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2005
496,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2005
351,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2024
350,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2023
349,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2022
348,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2021
661,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2024
659,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2023
657,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2022
655,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2022
662,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2020
652,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2020
633,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2019
626,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2018
613,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2016
605,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2016
596,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2015
586,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2014
569,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2013
556,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2012
541,800 [t] [r]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2011
533,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2010
511,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2008
506,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2008
505,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2007
504,100 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2007
500,100 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2006
499,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2006
497,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2005
496,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2005
352,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2024
351,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2024
351,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2024
350,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2023
349,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2023
349,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2022
348,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2022
348,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2022
663,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2025
662,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2024
660,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2024
659,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2024
658,100 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2023
657,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2023
656,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2022
655,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2022
662,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2021
665,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2021
657,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2020
643,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2020
637,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2019
635,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2019
630,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2018
628,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2018
617,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2017
615,100 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2017
610,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2016
608,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2016
601,000 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2015
598,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2015
593,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2014
590,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2014
576,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2013
573,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2013
565,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2012
560,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2012
546,400 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2011
543,900 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2011
538,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2011
536,800 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2010
521,500 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2009
517,600 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Maw 2009
509,300 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2008
507,200 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Meh 2008
507,100 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedCyfanswmBlwyddyn sy'n dod i ben ar 30 Med 2007
356,700 [t]NiferPawb 3 oed neu hŷn65+ oedMerchedBlwyddyn sy'n dod i ben ar 31 Rhag 2020
Yn dangos 1 i 100 o 11,808 rhes
Page 1 of 119

Prif wybodaeth

Diweddariad mwyaf diweddar
25 Medi 2025
Disgwylir y diweddariad nesaf
9 Hydref 2025
Dynodiad
Ystadegau swyddogol
Darparwr data
Y Swyddfa Ystadegau Gwladol (y SYG)
Ffynhonnell y data
Arolwg Blynyddol o’r Boblogaeth (APS)

Nodiadau data

Diwygiadau
  • 25 Medi 2025
  • 25 Medi 2025
Talgrynnu wedi'i wneud

Mae'r ffigurau wedi'u talgrynnu i'r 100 agosaf ac felly mae'n bosibl y bydd rhai mân anghysondebau ymddangosiadol rhwng swm yr eitemau sy'n rhan ohonynt a'r cyfansymiau fel y'u dangosir.

Trosolwg

Crynodeb o’r set ddata a newidynnau

Mae'r set ddata hon yn dangos nifer y bobl 3 oed neu'n hŷn sy'n dweud eu bod yn gallu siarad Cymraeg. Dangosir y ffigurau ar gyfer dyddiad gorffen pob blwyddyn.

Mae'r wybodaeth wedi'i rhannu yn ôl:

  • Grŵp oedran – yr ystod oedran y mae pobl yn perthyn iddo.
  • Rhyw – p'un a yw'r bobl yn ddynion neu'n ferched.
  • Blwyddyn sy'n dod i ben – y cyfnod y mae'r amcangyfrif yn ymwneud ag o (er enghraifft, blwyddyn sy'n dod i ben 31 Mawrth 2023).
  • Mesur – amcangyfrif o nifer neu ganran y bobl 3 oed neu'n hŷn sy'n dweud eu bod yn gallu siarad Cymraeg.

Gallwch ddefnyddio'r set ddata hon i weld sut mae gallu Cymraeg yn amrywio rhwng grwpiau oedran, rhwng dynion a merched, a sut mae'n newid dros amser.

Cyfrifo neu gasglu data

Daw'r data o'r Arolwg Poblogaeth Blynyddol (APS), sy'n set ddata flynyddol sy'n deillio o Arolwg o'r Llafurlu (LFS) a gynhaliwyd gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol (ONS). Mae data ar lefel awdurdod lleol wedi bod ar gael ers 2001, pan gyflwynwyd sampl uwch (tua 350% yn fwy na'r arolwg safonol).

Ers 2004, mae'r APS wedi cael ei gynhyrchu fel data flynyddol treigl, gyda phob cyfartaledd blynyddol treigl yn cwmpasu cyfnod o 12 mis ac yn cael ei ddiweddaru bob tri mis. Mae hyn yn darparu data mwy amserol tra'n gorgyffwrdd cyfnodau o naw mis. Mae'r set ddata dreigl yn cael hwb gan ymatebwyr sampledig ychwanegol i wella cadernid amcangyfrifon, yn enwedig ar gyfer daearyddiaeth ar lefel leol.

Ar gyfer y blynyddoedd 2001–2003, cymhwysir pwysau Cymreig-benodol i adlewyrchu ffigurau poblogaeth awdurdodau lleol yn well.

Yng nghanol mis Mawrth 2020, newidiodd cyfweliadau APS o wyneb yn wyneb i'r ffôn oherwydd pandemig COVID-19. Mae'r ONS yn monitro'r effaith ac yn ail-bwysoli'r data yn unol â hynny. Ailgyflwynwyd cyfweliadau wyneb yn wyneb yn hydref 2023. Awgrymodd cymharu cyfweliadau wyneb yn wyneb cyn 2020 â chyfweliadau ffôn gynnydd bach yn nifer yr ymatebwyr sy'n adrodd gallu siarad Cymraeg, felly cynghorir bod yn ofalus wrth ddehongli tueddiadau ar draws y cyfnod hwn.

Mae'r arolwg yn casglu gwybodaeth am allu'r boblogaeth i siarad Cymraeg. Gofynnir i ymatebwyr 3 oed neu'n hŷn a ydynt yn gallu siarad Cymraeg, ac mae'r amcangyfrifon yn cael eu cyflwyno fel cyfrif neu ganrannau o siaradwyr Cymraeg.

Defnyddir dulliau dadansoddi a phwysoli safonol i sicrhau bod yr amcangyfrifon yn gynrychioliadol o'r boblogaeth.

Ansawdd ystadegol

Arferai’r amcangyfrifon hyn fod yn ystadegau swyddogol achrededig. Oherwydd gostyngiad mewn maint sampl yn yr Arolwg Poblogaeth Blynyddol (APS) yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ac oherwydd nad yw'r arolwg wedi'i ailbwysoli i'r amcangyfrifon poblogaeth diweddaraf, mae'r achrediad hwn wedi'i atal dros dro. Mae'r amcangyfrifon bellach wedi'u dynodi fel ystadegau swyddogol.

Mae'r ystadegau yn parhau i fod yn addas i'w defnyddio, ond dylai defnyddwyr nodi bod mwy o ansicrwydd, yn enwedig ar gyfer ardaloedd daearyddol llai neu is-grwpiau poblogaeth, lle mae amcangyfrifon yn llai dibynadwy. Dylid ystyried tueddiadau ochr yn ochr â ffynonellau gwybodaeth eraill am siaradwyr Cymraeg, megis Arolwg Cenedlaethol Cymru. Mae Llywodraeth Cymru o'r farn mai'r cyfrifiad o'r boblogaeth yw'r ffynhonnell allweddol ar gyfer mesur nifer y siaradwyr Cymraeg yng Nghymru.

Mae'r holl ddata APS yn seiliedig ar samplau, sy'n golygu bod y canlyniadau yn amcangyfrifon yn hytrach na chyfrif union. Mae gwir werth unrhyw fesur yn gorwedd o fewn ystod o amgylch yr amcangyfrif, gydag amrywioldeb yn cynyddu wrth i ddata ddod yn fwy manwl. Er enghraifft, mae amcangyfrifon ar lefel awdurdod lleol yn destun mwy o ansicrwydd nag amcangyfrifon ar lefel genedlaethol.

Mae ymatebion APS yn cael eu pwysoli i amcanestyniadau poblogaeth swyddogol. I ddechrau, roedd data 2020 yn seiliedig ar amcanestyniadau poblogaeth 2018, nad oeddent yn cyfrif am newidiadau o'r pandemig COVID-19. Ym mis Medi 2021, cafodd data'r APS eu hailbwysoli gan ddefnyddio amcangyfrifon poblogaeth wedi'u diweddaru sy'n deillio o Wybodaeth Amser Real (RTI) Refeniw a Thollau EM (HMRC), gan wella cywirdeb ar gyfer cyfraddau a lefelau cyffredinol.

Mae'r newidiadau hyn yn lleihau tuedd ystadegol posibl mewn agregau lefel uwch, ond efallai y bydd rhai dadansoddiadau llai yn dal i gael eu heffeithio oherwydd llai o faint sampl yn ystod y pandemig, gan arwain at amrywiad mwy eithafol mewn amcangyfrifon.

Cyhoeddwyd gan

Sefydliad
Llywodraeth Cymru
E-bost cysylltu
dataiaithgymraeg@llyw.cymru

Dewis y set ddata gyfan neu wedi'i hidlo i'w lawrlwytho

Dewis fformat lawrlwytho

Yn cynnwys y set ddata yn unig
Yn cynnwys y set ddata yn unig
Yn cynnwys y set ddata yn unig

Dewis fformat rhifau

Mae hyn yn cynnwys talgrynnu i leoedd degol a chomas er mwyn gwahanu miloedd
Mae hyn yn cynnwys talgrynnu i leoedd degol a chomas er mwyn gwahanu miloedd

Dewis iaith